Çocuklarda Uyum ve Davranış Probleminde Psikolog Desteği

 

Çocuklar büyüme süreçlerinde  yeni beceriler ve davranışlar edinmektedirler. Çocuğun kazandığı yeni beceriler, beraberinde çözülmesi gereken bir sorunu da ortaya çıkarmaktadır. Bu süreçte psikolog desteği ile yol almak daha doğru adımlar atılması adına önemlidir. Ebeveyn, bakım veren çocuğa karşı yanlış tutum içinde olurlarsa (otoriter, tavizkar, kabullenici) tutumlardır. Çocuklar sorunlarını çözerken ebeveynleri tarafından sürekli olarak engellenmeye maruz kalmışlarsa, bu sebeplerden dolayı yeni gelişim dönemlerine veya çocuğun ileriki yaşlarına ertelenir. Gelişim sürecinde ortaya çıkan sorunlar, Uzman psikolog ve psikiyatrist tarafından uyum ve davranış bozuklukları olarak adlandırılmaktadır.

Davranış ve Uyum Probleminde Ortaya Çıkan Sorunlar Nelerdir?

Çocuk, sosyal-duygusal gelişimi gereği yaşıtlarıyla oyun oynaması gereken bir yaşta, sürekli yalnız kaldıysa, psikoloji bilimine göre ileride içine kapanık bir çocuk ve yetişkin olabilir veya çocuk öz bakım becerilerini kendi başına gerçekleştirebilecek çocuk ebeveynleri tarafından sürekli engellenmişse, kendisi üstünü giyinmekte veya kendi başına yemek  yiyebilecekken, bu alandaki gelişimini fark etmesi ileriki yaşlara kalacağı için yeni gelişim dönemlerinde ortaya çıkacak sorunlarla baş etmesi güçleşecektir. Bunun sonucunda psikolog gözlemleri; özgüven eksikliği, öfkeyi kontrol edememe gibi sorunların tedavi için başvurdukları gözlemlenmiştir. Aşırı Disiplinli, Otoriter (baskıcı), aşırı koruyucu-alaycı, aşağılayıcı ebeveyn tutumları da uyum ve davranış bozukluklarına sebep olur. Ebeveynlerin yanış tutum içinde olması sadece uyum ve davranış bozukluklarına sebep olmadığı, aynı zamanda çevresel faktörlere bağlı olarak da gelişebilmektedir. Ev ortamındaki kavgalar ve huzursuzluklar, şiddet gibi sorunlara çocuğun şahit olması, bazı travmatik doğa olayları (sel, yangın, deprem,savaş), yas, ölüm veya boşanma, anne-babadan uzak kalma gibi sorunlar uyum ve davranış bozukluklarına yol açmaktadır.

Çocuklarda Görülen Uyum Ve Davranış Bozuklukları Nelerdir?

Öfke problemleri (Saldırganlık), izinsiz eşya alma ( çalma ),  yalan söyleme, altını ıslatma ve dışkı kaçırma, konuşma bozuklukları, kekemelik, tikler, parmak emme, tırnak yeme, ritmik sallanma, fobiler ve korkular, mastürbasyon (kendi kendini tatmin etme), kendi kendine vurma, kendini ısırma, kafasını yere vurma,  yeme sorunları (iştahsızlık, aşırı yeme)  uyku sorunları (uyurgezerlik, kabuslar, gece diş gıcırdatma), içe kapanıklık, çekingenlik, sosyal kaygılar, aşırı, aşırı hareketlilik (dürtüsellik), dikkati uzun süre sürdürememe (dikkat eksikliği) ve konsantrasyon güçlükleri, öğrenme bozuklukları (okuma, yazma ve matematik becerilerinde gerilik), saç, kaş, kirpik koparma, inatçılık (karşı gelme), sosyal uyumsuzluk, depresyon (isteksizlik, üzüntü, keder, içe kapanıklık, yabancılaşma, geri çekilme, yalnızlaşma, motivasyonsuzluk,) sosyal problemler (ilişki kuramama, sürdürememe, reddedilme, dışlanma), iletişim problemleri (kendine güvende azalma, kendini ifade edememe, empati kuramama) gibi sorunları psikoloji bilimi sıralamaları arasında görülmektedir.

Çocuklarda Uyum ve Davranış Problemlerinde Psikolog Tavsiyeleri

Anne-babaların bu gibi sorunları çözümlemede yaptıkları en olası yanlışlardan biri, sorunu ortadan kaldırmaya çalışmalarıdır. Psikolog görüşüne göre kök soruna yol açan sebebi ortadan kaldırmak gerekir Yoksa sorun ya büyüyerek veya yeni bir sorun olarak bir süre sonra yeniden ortaya çıkar. Psikolog gözlemlerine göre yansıyan sorunu çözümlemeye çalışırsak bir müddet düzelme gözlemlenirken asıl temel sorun, başka bir problemle yer değiştirmiş olur. Psikologlara başvuran ebeveynlerin genel olarak yaptığı yöntemlerden biri örneklersek; parmak emen bir çocuğu baskı yoluyla veya çeşitli cezalarla bu alışkanlığından vazgeçirebilirsiniz, ancak parmak emme alışkanlığına yol açan duygusal sebepler giderilmedikçe, sorun tekrarlar veya çocuk alt ıslatma, öfke vb. gibi yeni bir sorun geliştirir.

 

 

Uzm. Klinik Psikolog Büşra Yılan